Πληροφορητικός ή Πληροφοριακός Γραμματισμός

Οι αλλαγές που συντελούνται τα τελευταία 50 χρόνια στην οικονομία και την κοινωνία, λόγω των ραγδαίων τεχνολογικών εξελίξεων, απαιτούν από το σύγχρονο άνθρωπο να αναπτύξει ικανότητες, δεξιότητες και στρατηγικές για τη δια βίου αυτομόρφωσή του, ώστε να μπορεί να ανταπεξέλθει στις αλλαγές αυτές. Οι εξελίξεις στο χώρο των νέων Τεχνολογιών Πληροφόρησης και Επικοινωνιών (ΤΠΕ), διαμορφώνουν ένα περιβάλλον το οποίο διαρκώς μεταβάλλεται και συνεπώς δεν μπορεί να είναι νέο για μεγάλο χρονικό διάστημα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι γνώσεις που παρέχονται από το σημερινό εκπαιδευτικό σύστημα, να μην επαρκούν και να μην αντιστοιχούν με τις γνώσεις που θα είναι απαραίτητες στο μέλλον. Συνεπώς ένα σύγχρονο εκπαιδευτικό σύστημα, πρέπει να εκπαιδεύσει τους μαθητές ώστε:

• Να μάθουν, πως να μαθαίνουν από μόνοι τους,                                                                             ώστε ανάλογα με τις συνθήκες και απαιτήσεις που δημιουργούνται κάθε φορά, στο νέο αυτό μεταβαλλόμενο κόσμο, να μπορούν να αναπτύσσουν δια βίου τις γνώσεις και δεξιότητές τους.
• Να αναπτύξουν ικανότητες αυτόνομης και κριτικής διαχείρισης των πληροφοριών,                       ώστε να μπορούν να τις αναζητούν, να τις αξιολογούν και στη συνέχεια να τις αξιοποιούν ως νέα γνώση.

Γίνεται σαφές επομένως, πως ενώ ο όρος αλφαβητισμός αρχικά σήμαινε μόνο την τεχνική ανάγνωσης και γραφής, σήμερα ο όρος γραμματισμός (απόδοση του αγγλικού όρου literacy) είναι κάτι ευρύτερο. Αφορά ένα σύνολο γνώσεων και δεξιοτήτων που πρέπει να κατέχει ο σημερινός άνθρωπος ώστε να μπορεί να αναζητεί, να αξιολογεί πληροφορίες και τέλος να τις αξιοποιεί με σκοπό την βελτίωσή του και την αυτομόρφωσή του ώστε να μπορέσει να ανταπεξέλθει στις απαιτήσεις του σύγχρονου μεταβαλλόμενου κόσμου.

Στο σημερινό κόσμο υπάρχουν διάφορα είδη γραμματισμών: οπτικός, σχολικός, μιντιακός, ψηφιακός ή πληροφοριακός γραμματισμός.  Ο όρος πληροφοριακός γραμματισμός χρησιμοποιείται για να κάνουμε διάκριση από την Πληροφορική, την επιστήμη των Η/Υ. Διότι η Πληροφορική προβάλλει την πληροφορία ως αντικείμενο - προϊόν και μάλιστα μετρήσιμο (με μονάδα μέτρησης το δυαδικό ψηφίο), ενώ η Πληροφόρηση προβάλλει την πληροφορία ως ενέργεια παροχής και πρόσληψης αυτής.
Η πληροφόρηση επομένως είναι μία διαδικασία στην οποία, η πληροφορία ορίζεται όχι ως αντικείμενο (ως κάτι που αποθηκεύεται και μεταφέρεται),  αλλά ορίζεται από το νόημα που της προσδίδει το άτομο και κυρίως τα ερωτήματα που θέτει. Και πληροφοριακά εγγράμματο άτομο, είναι αυτό που έχει τα εφόδια για να προσδώσει νόημα στην πληροφορία, να τη διαπραγματευτεί και να θέσει ερωτήματα.

Πηγή:
Κωστάκη, Α. (2001). Πληροφορικός Γραμματισμός: δημιουργώντας αυτόνομους και κριτικούς διαχειριστές της πληροφόρησης για τον 21ο αιώνα.